Pedagogika Montessori to metoda wychowawcza dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym stworzona Marię Montessori. Była to pedagożka i antropolożka, która w 1907 roku założyła Casa dei Bambini - szkołę dla dzieci z najniższych warstw społecznych. I to właśnie tam, dzięki obserwacji dzieci i spostrzeżeniom jak się rozwijają, zaczęła tworzyć własną metodę wychowawczą nazwaną od jej nazwiska. 

Ta metoda wychowawcza daje dziecku szansę na wszechstronny rozwój - fizyczny, duchowy, kulturowy oraz wspiera jego twórczość i spontaniczność. Pomaga w rozwijaniu indywidualnych cech osobowości, w formowaniu prawidłowego charakteru, zdobywaniu wiedzy, umiejętności szkolnych i społecznych.

Pedagogika Montessori już od wielu lat jest bardzo popularna wśród rodziców, ale również wychowawców w przedszkolach i szkołach. Jest wiele placówek, które kształcą dzieci zgodnie założeniami tej metody. Dzieci, które uczęszczają do przedszkoli i szkół montessoriańskich mogą poznawać świat wszystkimi zmysłami. Słuchają, obserwują, czytają, uczą się według własnego planu, mogą być aktywne w grupie lub samodzielnie. Dziecko otoczone jest zainteresowaniem, szanuje się jego wybory, opiekun zna możliwości dziecka i dzięki temu na każdym etapie je wspiera i motywuje do dalszego działania. 

Jest wśród rodziców coraz większa grupa zwolenników tej metody, ponieważ jest ona zupełnie inna od zasad, które królowały kilkadziesiąt lat temu. Rodzice są teraz lepiej wyedukowani i korzystając z zasad pedagogiki Marii Montessori chcą wychować swoje dzieci na samodzielnych młodych ludzi, pełnych wiary w siebie i swoje umiejętności. Dlatego też placówki oferujące taki tok i zasady nauczania są obecnie bardzo popularne.

Główne zasady, na których oparta jest pedagogika Montessori to: 

Wychowanie w szacunku 

Dziecko należy doceniać i szanować bez względu na to, czy popełniło błąd czy nie. 

Uczenie dziecka samodzielności 

Należy pomagać dziecku w nauce nowych rzeczy, ale nie wyręczać go. Według Marii Montessori tylko przez doświadczanie dziecko jest w stanie nauczyć się nowych umiejętności. 

Doświadczanie świata wszystkimi zmysłami 

Im większą ilość zmysłów pobudza zadanie, czy zabawa tym lepiej. 

Przygotowanie do życia w społeczności 

Nauka empatii, współpracy, pomocy to bardzo ważna kwestia w pedagogice Montessori. Dlatego w placówkach montessoriańskich łączy się w grupy dzieci w różnym wieku. 

Pozytywne wzmacnianie 

Należy budować w dziecku wiarę w siebie i w swoje możliwości. Pomimo niepowodzeń powinno się dziecko motywować do podejmowania kolejnych prób. 

Dzięki stosowaniu tej metody dzieci z czasem stają się skoncentrowane na ważnych zadaniach, samodzielne, odpowiedzialne, budują wiarę w siebie, wykazują się dużą inicjatywą społeczną, są cierpliwe i nie poddają się przy pierwszych niepowodzeniach. 

Ale Nie musimy od razu zapisywać dziecka do przedszkola bądź szkoły montessoriańskiej. Możemy dopasować zasady do swoich potrzeb i wprowadzić je do życia codziennego. By dziecko i rodzic wynieśli coś dobrego ze stosowania zasad Marii Montessori nie musimy stosować ich w 100%. Ważne, by przynosiły dziecku i rodzicom przyjemność i by wszyscy widzieli zalety tych rozwiązań.

W ciekawy sposób można zaaranżować przestrzeń dziecka w myśl zasad tej metody. Oraz zrobić to w części wspólnej. Oto kilka reguł jak się do tego zabrać: 

Udział w życiu codziennym 

Warto pozwolić dziecku uczestniczyć w życiu codziennym razem z rodzicami. Pozwól przyglądać się czynnościom w kuchni, przygotuj przestrzeń tak, by umożliwić dziecku “pomaganie” rodzicom

Niezależność 

Jedna z głównych zasad tej metody to “Pomóż mi to zrobić samemu”. Przygotuj i zabezpiecz przestrzeń tak, by dziecko mogło uczyć się korzystania z przedmiotów codziennego użytku. Im szybciej się tego nauczy, tym szybciej będzie samodzielne 

Minimalizm 

Postaraj się nie przytłaczać dziecka nadmiarem zabawek i rzeczy, które go otaczają. Im dziecko ma więcej przedmiotów wokół siebie tym trudniej skupić mu uwagę na jednej zabawce, bądź czynności. 

Dbanie o porządek 

Naucz dziecko porządku i sprzątania po sobie. Przygotuj przestrzeń tak, by dziecku było łatwo sprzątnąć zabawki. Dzięki temu już od najmłodszych lat jesteśmy w stanie kształtować w młodym człowieku poczucie estetyki i docenianie ładu i porządku. 

W takim razie jakie zabawki warto kupić? I na co zwrócić uwagę? 

Pomoce edukacyjne dla dzieci w metodzie Montessori mają za zadanie prowokować do działania i do osiągania przez dziecko kolejnych stopni samodzielności.

Pomoce (zabawki) Montessori zbudowane są według określonych zasad: 

Zasada estetyki

zabawka czy pomoc dydaktyczna musi przyciągać uwagę dziecka, ma je zachęcić do zabawy swoim kolorem, kształtem, ciekawą fakturą. 

Zasada izolacji jednej trudności 

zabawka lub pomoc dydaktyczna powinna być przejrzysta i zrozumiała dla dziecka, ma pokazywać jeden problem i jedno zadanie do rozwiązania. Przykładem może być  układanka edukacyjna dla dzieci, w której dziecko ma za zadanie dopasować ruchome elementy do odpowiednich otworów

Zasada kontroli błędów 

w czasie zabawy dziecko jest w stanie samo zauważyć błąd i samodzielnie spróbować rozwiązać problem. Dzięki temu dziecko nie jest uzależnione od oceny rodzica lub opiekuna 

Zasada ograniczenia 

ważne jest, by zabawki montessori, czy to kupowane do placówek czy dla dziecka w domu, były w pojedynczych egzemplarzach. Zasada ta pomaga dziecku szanować potrzeby innych, ustala kolejność pracy, zabawy i uczy np. dzielenia się zabawkami z kolegą z grupy. 

Zasada kontynuacji 

Pomoce edukacyjne i zabawki montessori powinny stanowić całość, spełniać zasadę stopniowania trudności, dzięki czemu dziecko jest w stanie wybrać dla siebie coś interesującego zgodnie ze swoimi możliwościami i fazą rozwoju.  

Obecnie na rynku jest wiele polskich firm, które tworzą zabawki sensoryczne dla dzieci i pomoce edukacyjne dla żłobków czy przedszkoli, które idealnie wpisują się w zasady pedagogiki Montessori. Można znaleźć produkty stworzone z zamiłowaniem z najwyższej jakości materiałów, z pięknymi grafikami i kolorami zachęcającymi dzieci do zabawy. 

Pedagogika Montessori może przynieść dziecku wiele korzyści. Jeśli nasze dziecko uczęszcza do przedszkola lub szkoły prowadzonej na podstawie tej metody to wraca do domu i może kontynuować umiejętności, których nauczy się na zajęciach wśród dzieci z grupy. Jeśli natomiast stawiamy na wprowadzeniu zasad montessori w domu to zróbmy to w sposób dopasowany do naszej rodziny i życia codziennego. Tak, by zabawa i zadowolenie z tej metody były obopólne.